Dziedziniec przed Centrum Kultury Zamek w Poznaniu
Koncepcja zagospodarowania terenu przed CK Zamek. Pierwsza nagroda w konkursie architektonicznym.
współpraca
Aleksander Wadas Studio
zespół autorski
Anna Odulińska, Weronika Marek, Aleksander Wadas, Marta Tomasiak
obszar opracowania
0,3 ha
inwestor
Centrum Kultury Zamek w Poznaniu
rok
2019
Wspólny Dziedziniec przed Zamkiem projektujemy jako część założenia Dzielnicy Cesarskiej - przestrzeń o reprezentacyjnym charakterze i w dialogu z lokalnie występującym tu stylem historycznym urbanistyki. Dekonstruujemy historyzujące kompozycje - projektowane na dziedzińcu formy o klasycznych kształtach przybierają nowe funkcje - zieleńców, mebli, elementu wodnego, oraz wchodzą w relację przestrzenną między sobą, bryłą Zamku i ulicą św. Marcin. Zdefiniowane gesty przestrzenne czysto zarysowanych form wywiązują dialog z mocno odcinającą się od zewnętrza architekturą budynku. Dzięki temu powstają powiązania przestrzenne między starymi i nowymi elementami zagospodarowania. Nawiązujemy do istniejącej pierzei zamku poprzez kształtowanie konkretnych widoków (z wejść do budynku, ze stref wejścia na plac), projektowanie domknięć wizualnych za pomocą zieleni, budowanie sekwencji przestrzennych „zawężenie - otwarcie”, rysunek „elewacji” Dziedzińca i Zamku z ulicy św. Marcin przy pomocy umiejętnego wpisania zieleni w zabytkową pierzeję. Tym samym prezentowany przez nas projekt staje się unikalny i przynależący do konkretnego kontekstu - jest zaprzeczeniem powstających licznie neutralnych i obojętnych projektów przestrzeni miejskich, które właściwie mogłyby wydarzyć się w dowolnej lokalizacji. Wspólny Dziedziniec przed Zamkiem został pomyślany jako kontynuacja istniejącego życia miejskiego, konserwacja zastanych „sytuacji przestrzennych”.
Projektowany Dziedziniec ma charakter zielonej, „oddychającej” przestrzeni miejskiej o niemal uzdrowiskowym charakterze - miejskiego zdroju. Bardzo ważnym aspektem kształtowania wyjątkowego mikroklimatu miejsca jest woda. Wprowadzamy na plac zarówno „parujący” element wodny (płytkie lustro wody w posadzce z dyszami parującymi), pitniki dla ludzi i zwierząt oraz stojące na skraju zieleni dysze rozpylające wodę z wysokości kilku metrów. Proponujemy zastosowanie zrównoważonej retencji i odzyskiwanie wody z nieprzepuszczalnej posadzki kamiennej, tak by zasilać element wodny w nawierzchni oraz nawadniać projektowaną zieleń. Projektujemy częściowe zacienianie Dziedzińca - wprowadzamy liczne nasadzenia drzew, utrzymujemy istniejącą zieleń wysoką oraz wprowadzamy kubaturę pawilonu-zadaszenia z szerokim okapem od strony północnej oraz otwartą przestrzenią pod dachem w części zachodniej służącymi jako miejsca przesiadywania, sceny, czy warsztatów na świeżym powietrzu.
„Oddychający” Dziedziniec projektujemy całorocznie z pawilonem jako epicentrum założenia. Proponowana kubatura zlokalizowana w miejscu historycznej krawędzi Dziedzińca Zamku (w linii istniejącego tu pierwotnie ogrodzenia) stanowi punkt zapalny dla aktywności na placu. Dodatkowo przewidujemy wykorzystanie strefy lustra wodnego jako działającej zimą ślizgawki oraz całoroczną możliwość organizowania jarmarków, marketów czy targów. Zieleń projektujemy całorocznie, uwzględniając również jej wygląd poza sezonem wegetacji - proponujemy zastosowanie dużego udziału gatunków zimozielonych (zarówno drzew, krzewów, jak i zieleni niskiej) oraz drzew liściastych o „rzeźbiarskim” pokroju, atrakcyjnych w okresie zimowym.
Proponujemy wykorzystanie wyjątkowej sytuacji Dziedzińca, gdzie prężnie funkcjonująca instytucja kultury staje się gospodarzem przestrzeni miejskiej. Ma to przełożenie nie tylko na programowanie dziedzińca, ale od strony projektowej daje możliwość wprowadzenia elementów mobilnych (np. mebli, ruchomych roślin w donicach) czy też sporą zmienność sposobu użytkowania - projektowane lustro wody może stać się posadzką widowni dla sceny pod zadaszeniem lub poprzez wprowadzenie dysz parujących i punktowych obniżeń posadzki miejscem zabaw dzieci. Ze względu na stałą obecność CK Zamek w projektowanej przestrzeni projekt przewiduje możliwie dużą zmienność Dziedzińca, co skutkuje wytworzeniem przestrzeni maksymalnie wielofunkcyjnej. Z tego również powodu wydaje się kluczowe powstanie pawilonu z przestrzenią magazynową i zadaszeniem, który stanowi swoiste centrum dowodzenia Dziedzińcem.